Στο βιβλίο του «Η κοινωνία της παρηγοριάς – ο πόνος σήμερα», ο Μπιουνγκ-Τσουλ Χαν καταπιάνεται, όπως μαρτυρά και ο τίτλος, με το θέμα του πόνου και την αντίληψη που έχουμε για αυτόν στη σύγχρονη κοινωνία που διαβιούμε.
Είμαστε πολύ ζωντανοί για να πεθάνουμε, και πολύ νεκροί για να ζήσουμε
Η κοινωνία της παρηγοριάς είναι ένα δοκίμιο, από τις εκδόσεις Opera, που τα λέει αρκετά έξω από τα δόντια. Με έναν ωμό ρεαλισμό που έχουμε μάθει να αποφεύγουμε. Που έχουμε μάθει να φοβόμαστε. Που πονάει.
Ένα θέμα με το οποίο ασχολείται ο συγγραφέας και επικρίνει με αρκετά εύστοχο τρόπο είναι το θέμα της «θετικής ψυχολογίας». Αυτή την αντίληψη ότι κάθε τι αρνητικό θα πρέπει να εξαλείφεται, πρώτα από τις σκέψεις μας και έπειτα από γύρω μας. Όπως πολύ σωστά αναφέρει, έχουμε φτάσει να «πνιγόμαστε στα κατακάθια της θετικότητας».
Μιλάει, ακόμα, για τις πολιτικές προεκτάσεις που έχει η νοοτροπία που μας έχει μάθει να προσπαθούμε μανιωδώς να αποφύγουμε τον πόνο. Την αντίληψη ότι εμείς ορίζουμε την ευτυχία μας. Το λανθάνον μήνυμα ότι αν προσπαθήσουμε πολύ, θα τα καταφέρουμε.
Όταν, όπως αναφέρει, το «συλλογικό βίωμα του πόνου» μετατρέπεται σε κάτι καθαρά ατομικό. Μια ατομική ευθύνη μας απέναντι στην ευτυχία και την ευημερία, παύουμε να θεωρούμε υπαίτια την κοινωνία και τον τρόπο με τον οποίο αυτή κυβερνάτε και γαλουχείται.
Δεν αποφεύγει να μιλήσει και για την πανδημία και πώς η διαχείρισή της οδηγεί σε περιορισμό θεμελιωδών δικαιωμάτων. Κάτι που δεν ήταν ανάγκη να επισημάνει το βιβλίο, καθώς είναι απόλυτα βιωμένο στο πετσί μας την τελευταία διετία. Παρόλα αυτά όμως, είναι καλό να μπορούμε να συνομιλούμε, έστω και μέσω της ανάγνωσης, με σκέψεις δομημένες έτσι ώστε να μας βοηθάνε να εκφράσουμε και τις δικές μας ανησυχίες.
Μιλάει για τις προσωπικές και κοινωνικές αυταπάτες
Για την αλήθεια και την ποιητική του πόνου. Για την διαλεκτική του. Για το γεγονός ότι χωρίς πόνο, δεν υπάρχει επανάσταση. Δεν υπάρχει λόγος να φύγουμε από το παρόν μας και να αναζητήσουμε ένα καλύτερο και πιο βιώσιμο – και όχι επιβιώσιμο – μέλλον.
Στο δοκίμιο του ο Χαν, με αφορμή τον πόνο, κάνει μια εφ όλης της ύλης επίκριση στην κοινωνία και στον σύγχρονο τρόπο που έχουμε μάθει να αντιμετωπίζουμε, όχι μόνο τον πόνο, αλλά όλη μας την ύπαρξη. Όλα μας τα βιώματα. Μέσα σε 104 σελίδες, και μια εξαιρετική μετάφραση του Βασίλη Τσάλη, αγγίζει θέματα που έχουμε αναγάγει σε ταμπού. Μεστός και to the point λόγος που με βρήκε απόλυτα σύμφωνη, στο μεγαλύτερο σύνολο των ιδεών που εκφράζει. Και με τον τρόπο που επιλέγει να τις εκφράσει.
Συλβάνα Παπαϊωάννου
Το βιβλίο Η κοινωνία της παρηγοριάς – ο πόνος σήμερα κυκλοφορεία από τις εκδόσεις Opera.